Podstawowe aspekty działania żywności specjalizowanej

1. Rewitalizacja flory bakteryjnej.

W układzie pokarmowym istnieje tzw. „dobra” i „zła” flora bakteryjna. Tę pierwszą tworzy ponad 400 różnych gatunków bakterii (kilkadziesiąt bilionów mikroorganizmów w postaci m.in. Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus bifidus, Lactobacillus casei, Lactobacillus bulgaricus, streptokoków i innych). Ich siedliskiem jest przede wszystkim jelito grube – końcowy odcinek przewodu pokarmowego. „Dobra”, zdrowa oraz witalna flora bakteryjna stanowi podstawę optymalnego wchłaniania istotnych dla życia składników odżywczych  i jest jednym z bazowych warunków utrzymania zdrowia.

Flora bakteryjna przewodu pokarmowego jest bardzo wrażliwa na działanie różnych czynników. Stres, palenie papierosów, alkohol, stoso-wanie leków, chemiczne domieszki i złe nawyki żywieniowe (przede wszystkim zbyt tłuste lub zbyt słodkie pożywienie) wywierają na nią negatywny wpływ. Prowadzi to do  dominacji „złej” flory bakteryjnej i rozwoju patogennych grzybów, które wykorzystują substancje odżywcze, wytwarzają toksyny oraz utrudniają rozkład oraz przyjmowanie z pożywienia substancji odżywczych. Jej nadmierna ilość  wywołuje dolegliwości układu trawienia (obstrukcje, rozwolnienia, wzdęcia). Obniża się wówczas poziom naszej wydajności, stajemy się bardziej podatni na choroby zakaźne oraz cierpimy na niedobory substancji odżywczych  pomimo dostarczania ich organizmowi.

Zdrowe bakterie flory jelitowej wytwarzają witaminy (np. kwas foliowy, witaminę B₂, B₁₂, K) oraz wspomagają pozyskiwanie substancji odżywczych i biokatalizatorów z pożywienia oraz produktów uzupełniających naszą codzienną dietę. Powinniśmy więc wspierać nasze organizmy w taki sposób, by mnożyły się w nich jedynie „dobre” bakterie. I tu pomocne są np. suplementy zawierające duże ilości różnorodnych rodzajów błonnika, enzymy, laktobakterie z rodziny Lactobacillus uzdrawiające jelita i fruktooligosacharydy stanowiące doskonałą pożywkę do rozwoju tych bakterii. Ponadto różnorakie, rozpuszczalne i nierozpuszczalne ciała balastowe mają korzystny wpływ na ruchy jelit, wspomagają proces oddzielania i usuwania toksyn oraz przyczyniają się do obniżania poziomu cholesterolu.

2. Skuteczne zabezpieczenie organizmu przed działaniem wolnych rodników poprzez dostarczanie mu antyoksydantów.

3.  Wzmocnienie przyswajania i działania  poszczególnych składników (m.in. poprzez specjalnie dobrane połączenia biokatalizatorrów).

Sposób połączenia składników w suplementach ma istotne zna-czenie dla ich przyswajania przez organizm oraz na jego działanie.  Składniki te mogą się nie tylko  „wspierać” (np. witamina D i wapń), ale także sobie „przeszkadzać”. Dłuższe przyjmowanie określonej pojedynczej witaminy (zwłaszcza syntetycznej) bądź minerału (np. wapnia), może zablokować przyjmowanie innego składnika (np. cynku, magnezu czy manganu), a to z kolei może prowadzić do długotrwałego niedoboru tego ostatniego. Dotyczy to również np. przyjmowanie pierwiastka śladowego selenu, które może zostać utrudnione przez syntetyczną witaminę C. Jeśli np. będziemy dozować organizmowi naturalnie związaną kofeinę  zawartą w ekstrakcie guarany,  to będzie ona działać na organizm pobudzająco nie wywołując stanu poirytowania, rozdrażnienia, wzburzenia czy innych tego typu reakcji wywoływanych np. przez kofeinę zawartą w kawie.

Suplementy najwyższej jakości powinny odznaczać się synergią, tj. współdziałaniem wielu składników oraz zapewniać optymalną rozpuszczalność i wchłonięcie tych składników. Daje to w rezultacie znacz-nie większą skuteczność, niż gdyby działały oddzielnie.

Niektórzy specjaliści uważają, że poprawie wchłaniania substancji tłuszczowych (witaminy: A, D, E, K, koenzym Q₁₀) sprzyjają nowe technologie w postaci np. micelizacji (mikro- i nanomicelizacji), która jest technologią umożliwiającą organizmowi wchłanianie substancji nie-rozpuszczalnych w wodzie. Polega ona na rozdrabnianiu substancji rozpuszczalnych jedynie w tłuszczach do postaci łatwo przyswajalnej przez środowisko wodne organizmu.

System transportu substancji w naszym ciele opiera się na transporcie wodnym. W celu wchłonięcia wszelkich substancji poprzez kosmki jelitowe, muszą one najpierw zostać rozpuszczone w wodzie. Oznacza to, że cząsteczki tych substancji powinny mieć wielkość zbliżoną do cząsteczek wody. Z tego względu przyswajanie substancji nierozpuszczalnych w wodzie (tj. przekazywanie tych substancji z jelit do limfy względnie krwi) jest utrudnione. Dotyczy to przede wszystkim tłuszczów oraz witamin tłuszczowych (A, D, E, K) i koenzymu Q₁₀.

4. Najlepsza możliwa rozpuszczalność składników i optymalna wartość pH.

Suplementy najwyższej jakości powinny posiadać również  optymalną kwasowość. Wartość pH sytuująca się pomiędzy 3 a 5 ma niezwykle istotne znaczenie dla przyswajania w jelicie cienkim minerałów oraz witamin z grupy B. Taka kwasowość pozwala na bardzo krótkie tylko przebywanie produktów w żołądku (6÷8 minut) i szybkie przejście do jelit.

Kwasy są ważne dla roztworów, a co się z tym wiąże –  dla przyj-mowania połączeń minerałów w postaci swobodnych jonów. Niestety, u wielu osób zwłaszcza w  starszym wieku, ilość kwasu żołądkowego okazuje się niewystarczająca, a co za tym idzie  przyjmowanie substan-cji odżywczych również nie utrzymuje się na optymalnym poziomie. Dlatego np. kwas cytrynowy dodawany do  niektórych suplementów nie  tylko poprawia przyswajanie wapnia, ale także zapewnia lepsze wykorzystanie cynku.

5. Krótki czas przechodzenia przez żołądek.

Szybkie przejście przez żołądek substancji odżywczych oraz biokatalizatorów pozwala szybko wchłonąć ich składniki w jelitach, zapewnia ochronę wartościowym i wrażliwym składnikom substancji odżywczych. Dotyczy to zwłaszcza enzymów oraz bakterii Lactobacillus. Dlatego tak ważne jest popijanie suplementów dużą ilością czystej, niskomineralizowanej wody.

6. Starannie wyważone  proporcje poszczególnych składników.

Na przyswajanie oraz działanie składników odżywczych wpływ wywiera także sposób dobrania proporcji oraz dawkowanie. Przykładem może tu być niacyna, której odpowiednia ilość w wybranych suplementach odpowiedzialna jest za szybki transport biokatalizatorów w orga-nizmie (przez krew do komórek) i szybkie pokonanie bariery krew-mózg. Działanie takie przyśpiesza transport oraz przyswajanie wartościowych substancji odżywczych.

7. Zapewnienie zaopatrzenia ustroju w tzw. składniki sekundarne.

Czynniki sekundarne, tzw. quasiwitaminy lub substancje wtórne,to substancje fitochemiczne o szczególnym znaczeniu dla ludzkiego ustroju. Ich odkrycie jest traktowane jako największe osiągnięcie od czasu odkrycia witamin. Składniki te, w odróżnieniu od zwykłych wi-tamin, same nie pełnią zadań fizjologicznych, jednak w subtelny sposób je korygują. Są niezwykle rozpowszechnione w naturalnym pożywieniu, a ludzki organizm  w toku trwającej wiele milionów lat ewolucji metabolicznej uzależnił się w znacznym stopniu od koegzystencji z nimi.

Dieta współczesnego człowieka oparta na magazynowanych i wysokoprzetworzonych produktach niemal zupełnie jest ich pozbawiona. Tradycyjne odżywki, produkowane m.in. dla dzieci, to przykład wysokoprzetworzonego pokarmu – pozbawionego składników sekundarnych. Zupełnie inaczej jest w przypadku suplementów, których składniki pozyskiwane są z warzyw,  owoców, ziół, zbóż dzięki specjalnym techno-logiom. Obfitują one w quasiwitaminy, przez co upodobniają się do źródeł naturalnego pożywienia.

8. Detoksykacja (oczyszczanie) organizmu i natlenianie krwi.

Wartościowe suplementy powinny dostarczać nie tylko substancje odżywcze, ale usuwać i neutralizować obciążające ustrój toksyny oraz wpływać pozytywnie na jakość krwi w organizmie. W żadnym wypadku nie mogą stwarzać dla organizmu zagrożenia endo- i egzotoksynami, co jest możliwe w przypadku suplementów ze składnikami syntetycznymi.

9. Postać suplementu.

Optymalną postacią jest jedna z niżej wymienionych:

• żelowa  (najlepsza),
• płynna,
• proszku mieszanego przed użyciem z wodą,
• żelatynowej kapsułki zawierającej proszek, łatwo rozpuszczającej się w żołądku po popiciu wodą.

Dzięki takim postaciom suplementy są bardzo łatwo wchłaniane przez kosmki jelitowe (transport wodny!) jelita cienkiego. Nie drażnią też ścian przełyku, żołądka i nie zalegają przez dłuższy czas w odróżnieniu od tradycyjnych, twardych tabletek. Niebagatelnym pozytywem –zwłaszcza suplementów żelowych – jest również prostota w ich konsumowaniu (łatwiej je zjeść z jednorazowego opakowania, niż połykać twarde tabletki, czego wiele osób nie cierpi).

Autor: Janusz Dąbrowski ©

(Na podstawie książki własnej „Naturalne składniki w suplementach diety”)

Wszelkie prawa zastrzeżone

All rights reserved

Zamieszczenie całego artykułu na innym serwerze czy w publikacji drukowanej jest możliwe tylko za zgodą autora. Domyślnie autor zgody nie udziela.

Istnieje możliwość uzyskania takiej zgody poprzez  bezpośredni kontakt z autorem: janusz_dabrowski@tlen.pl